Stopniowanie przymiotników czy przysłówków to czasem śliska sprawa. Np. idealny czy beznadziejny już nie powinien być stopniowany. Trafny raczej nadaje się do stopniowania, bo można nie tylko trafić w tarczę, ale nawet blisko środka czy wreszcie w sam środek tarczy. Można stopniować, ale czy zawsze?
Czytamy: W amerykańskim barze w Paryżu wybrano Obamę. "Harry's New York Bar" znajduje się w centrum Paryża. Od lat wybiera się tam prezydenta USA, z reguły bardzo trafnie. Tym razem bywalcy "najstarszego baru koktajlowego Europy" wybrali Baracka Obamę.
W wyborach na prezydenta USA bierze udział tylko dwóch kandydatów. Więc jeśli wygra Obama, to znowu wytypowali bardzo trafnie. A jeśli jednak McCain, to nieco mniej trafnie?
DODANE: niechcący znalazłem szukając informacji o stopniowaniu przysłówków, pozwolę sobie skopiować z Poradni Językowej PWN, bo fajne (i zachęcam do odwiedzania Poradni!)
Oficjalny słownik polskiego scrabblisty
1. Czy formy takie, jak robiłoś, robiłom, to wymysł scrabblistów, czy też ma to jakieś „głębsze” uzasadnienie?
2. Dlaczego poprawnie jest huj i chuj, a z przymiotników tylko chujowy (według OSPS [Oficjalnego słownika polskiego scrabblisty – Red.])?
3. Dlaczego w słowniku jest np. peugeot, a łada i wiele innych nie?
Oficjalny słownika polskiego scrabblisty został wydany wspólnie przez Polską Federację Scrabble i PWN, a oparty jest na hasłach PWN-owskich słowników. Jeśli jest w nim peugeot, a nie ma łady, to pewnie dlatego, że nie było łady w słownikach, na podstawie których powstał. Federacja jednak, we współpracy z PWN, ciągle uzupełnia słownik, publikując na swoich stronach internetowych nowe listy słów dopuszczalnych w grze. Jeśli więc w którymś z późniejszych słowników PWN-owskich łada się znalazła, to musiała też trafić do uzupełnień słownika.
Inaczej jest z formami odmiany wyrazów, za które Federacja ponosi odpowiedzialność sama, gdyż tworzyła je z nadmiarem dla potrzeb gry. Językoznawca o formach typu robiłoś, robiłom może powiedzieć, że są potencjalne, tzn. mogą być użyte, jeśli ktoś zechce (np. w poezji). Nie można powiedzieć, aby były to formy niepoprawne - są tylko nie używane, czy też ściślej: na ogół nie używane.
Najbardziej kłopotliwa jest kwestia chuja i derywatów. Etymologicznie uzasadniona jest pisownia przez ch, ale ponieważ od osób używających tego słowa w piśmie trudno oczekiwać znajomości etymologii, słowniki (te, które w ogóle to słowo odnotowały) aprobują także pisownię przez h. Logicznie rzecz biorąc, tak samo powinno się traktować pochodny przymiotnik i przysłówek. Sam jednak nie jestem bez winy, gdyż w Innym słowniku języka polskiego pod moją redakcją te ostatnie podane są tylko w jednej formie, etymologicznie zasadnej. Ktoś mógłby to skomentować żartobliwie, że użycie przymiotnika chujowy jest widocznie świadectwem wyższej kompetencji językowej i dlatego od osób używających tego słowa w piśmie wymaga się, aby znały etymologię.
— Mirosław Bańko
poniedziałek, 3 listopada 2008, 18:06
sobota, 1 listopada 2008, 21:43
tajny plan Unii: Polacy będą jeść g... mo
Delikatne klepanie po mózgu to specjalność tabloidowych dziennikarzy. Piszą pod publiczkę, piszą tak, żeby czytelnik po przeczytaniu nie tylko pozostał równie głupi jak był, ale zaczerpnął jeszcze ze swej głupoty zadowolenia. Wtedy znowu chętnie sięgnie po swoją ulubioną gazetę. Schlebianie czytelnikom to jedyna droga do łatwego sukcesu. Innej nie ma, proszę nie dyskutować.
Chcesz żeby czytelnik ciebie polubił? To pokaż pierwszy, że lubisz swojego czytelnika. Są oczywiście tematy pewniaki, zawsze można potępić pedofilów, rozwydrzonych kibiców czy skorumpowanych polityków. Ale przecież nie można w kółko o tym samym — twój czytelnik potrzebuje czasem dowartościować się ekstra! Sprawdzonym chwytem jest osranie kogoś sławnego, np. napisanie że Einstein był nie tylko komunistą, głupkiem i plagiatorem, ale także mizogynem. Niestety musimy uważać, bo wszyscy już wiedzą, że im sławniejszy człowiek, tym większa świnia i oszust. Szczególnie Einstein.
Trzeba sięgać po nowe tematy. Na szczęście od kilkudziesięciu lat dynamicznie rozwija się medycyna i biologia. Nie bójmy się, wbrew pozorom to nie są trudne dziedziny. Prawie każdy ma jakiegoś lekarza, dentystę albo weterynarza w rodzinie lub wśród znajomych, a książkę od biologii możemy pożyczyć. Nie musimy wiedzieć od razu wszystkiego; wystarczy, że będziemy wiedzieć więcej niż czytelnik. A ten z pewnością nie wie nic, bo biologia w naszych szkołach jest na bardzo niskim poziomie (ale z pewnością słyszał o Mengele i Frankensteinie).
Dobrym tematem (choć też już nieco ogranym) jest żywność modyfikowana genetycznie. Społeczeństwo jest na NIE, bardzo słusznie, bo przecież wszystkie wynalazki powstają za podszeptem szatana. Czytelnik nic nie wie o GMO (organizmach modyfikowanych genetycznie), ale już sam z siebie ich nie lubi. Rolą dobrego dziennikarza tabloidowego jest więc wyjaśnić czytelnikowi, że intuicja go jak zwykle nie zawiodła, że czytelnik ma rację i powód do dumy.
Tu przestaję ironizować, bo nie jestem entuzjastą GMO, są to (w praktyce, na razie) organizmy patentowane, uzależniające hodowców od producenta materiału siewnego (nie można zebranego z własnego pola ziarna wysiać ani dać sąsiadowi do wysiania, bo to piractwo, kradzież własności intelektualnej). Uważam natomiast, że sami powinniśmy decydować, czy będziemy jeść GMO czy nie, nie jesteśmy przecież bandą przygłupów za których powinna decydować Unia. Ale żeby mądrze decydować, trzeba znać fakty.
Poniżej ciekawy przykład z Polska-Times "Tajny plan Unii: Europa ma jeść GMO". Autor pisze: Złe społeczne nastawianie jest nie na rękę przemysłowemu lobby, które chciałoby wprowadzić do Europy uprawy GMO, choćby dlatego, że są one tańsze. Większość modyfikacji genetycznych sprawia bowiem, że rośliny są odporniejsze na pestycydy, toteż przy intensywnym oprysku nie giną razem ze szkodnikami.
Oczywiście modyfikacje genetyczne mogą być dowolnie różne (z pewną przesadą można powiedzieć, że wszystkie zboża to trawa, naturalnymi sposobami zmodyfikowana genetycznie). Autor sugeruje jednak bardzo wyraźnie, że większość GMO będzie intensywniej opryskiwana, będziemy więc wraz z GMO spożywać więcej pestycydów. Wcześniej czytamy: We Francji pod naciskiem opinii publicznej w lutym tego roku zakazano komercyjnych upraw kukurydzy MON 810. Na jaki pestycyd jest więc odporna kukurydza MON810? Jest odporna na omacnicę prosowiankę (Ostrinia nubilalis), to nie jest pestycyd tylko motylek, którego larwy zżerają ziarna kukurydzy. Modyfikacja kukurydzy MON810 polega na wprowadzeniu pojedynczego genu z bakterii, dzięki niemu kukurydza produkuje własny pestycyd (nieszkodliwy dla ludzi) i nie trzeba już jej opryskiwać przeciw omacnicy.
Tylko czemu dziennikarz Godlewski tego nie napisze? Bo jak sam zauważa: Według marcowego sondażu PBS DGA aż 60 proc. Polaków uważa, że modyfikowana żywność jest groźna dla zdrowia i należy zakazać jej uprawiania. Zapewne tak samo uważa większość jego czytelników. A po przeczytaniu jego tekstu taki czytelnik przynajmniej wie, dlaczego uważał, że modyfikowana żywność jest groźna dla zdrowia. I jest z siebie zadowolony.
O MON810 pisał na S24 Bromek E. (który się na tym zna).
DODANE:
Chcesz żeby czytelnik ciebie polubił? To pokaż pierwszy, że lubisz swojego czytelnika. Są oczywiście tematy pewniaki, zawsze można potępić pedofilów, rozwydrzonych kibiców czy skorumpowanych polityków. Ale przecież nie można w kółko o tym samym — twój czytelnik potrzebuje czasem dowartościować się ekstra! Sprawdzonym chwytem jest osranie kogoś sławnego, np. napisanie że Einstein był nie tylko komunistą, głupkiem i plagiatorem, ale także mizogynem. Niestety musimy uważać, bo wszyscy już wiedzą, że im sławniejszy człowiek, tym większa świnia i oszust. Szczególnie Einstein.
Trzeba sięgać po nowe tematy. Na szczęście od kilkudziesięciu lat dynamicznie rozwija się medycyna i biologia. Nie bójmy się, wbrew pozorom to nie są trudne dziedziny. Prawie każdy ma jakiegoś lekarza, dentystę albo weterynarza w rodzinie lub wśród znajomych, a książkę od biologii możemy pożyczyć. Nie musimy wiedzieć od razu wszystkiego; wystarczy, że będziemy wiedzieć więcej niż czytelnik. A ten z pewnością nie wie nic, bo biologia w naszych szkołach jest na bardzo niskim poziomie (ale z pewnością słyszał o Mengele i Frankensteinie).
Dobrym tematem (choć też już nieco ogranym) jest żywność modyfikowana genetycznie. Społeczeństwo jest na NIE, bardzo słusznie, bo przecież wszystkie wynalazki powstają za podszeptem szatana. Czytelnik nic nie wie o GMO (organizmach modyfikowanych genetycznie), ale już sam z siebie ich nie lubi. Rolą dobrego dziennikarza tabloidowego jest więc wyjaśnić czytelnikowi, że intuicja go jak zwykle nie zawiodła, że czytelnik ma rację i powód do dumy.
Tu przestaję ironizować, bo nie jestem entuzjastą GMO, są to (w praktyce, na razie) organizmy patentowane, uzależniające hodowców od producenta materiału siewnego (nie można zebranego z własnego pola ziarna wysiać ani dać sąsiadowi do wysiania, bo to piractwo, kradzież własności intelektualnej). Uważam natomiast, że sami powinniśmy decydować, czy będziemy jeść GMO czy nie, nie jesteśmy przecież bandą przygłupów za których powinna decydować Unia. Ale żeby mądrze decydować, trzeba znać fakty.
Poniżej ciekawy przykład z Polska-Times "Tajny plan Unii: Europa ma jeść GMO". Autor pisze: Złe społeczne nastawianie jest nie na rękę przemysłowemu lobby, które chciałoby wprowadzić do Europy uprawy GMO, choćby dlatego, że są one tańsze. Większość modyfikacji genetycznych sprawia bowiem, że rośliny są odporniejsze na pestycydy, toteż przy intensywnym oprysku nie giną razem ze szkodnikami.
Oczywiście modyfikacje genetyczne mogą być dowolnie różne (z pewną przesadą można powiedzieć, że wszystkie zboża to trawa, naturalnymi sposobami zmodyfikowana genetycznie). Autor sugeruje jednak bardzo wyraźnie, że większość GMO będzie intensywniej opryskiwana, będziemy więc wraz z GMO spożywać więcej pestycydów. Wcześniej czytamy: We Francji pod naciskiem opinii publicznej w lutym tego roku zakazano komercyjnych upraw kukurydzy MON 810. Na jaki pestycyd jest więc odporna kukurydza MON810? Jest odporna na omacnicę prosowiankę (Ostrinia nubilalis), to nie jest pestycyd tylko motylek, którego larwy zżerają ziarna kukurydzy. Modyfikacja kukurydzy MON810 polega na wprowadzeniu pojedynczego genu z bakterii, dzięki niemu kukurydza produkuje własny pestycyd (nieszkodliwy dla ludzi) i nie trzeba już jej opryskiwać przeciw omacnicy.
Tylko czemu dziennikarz Godlewski tego nie napisze? Bo jak sam zauważa: Według marcowego sondażu PBS DGA aż 60 proc. Polaków uważa, że modyfikowana żywność jest groźna dla zdrowia i należy zakazać jej uprawiania. Zapewne tak samo uważa większość jego czytelników. A po przeczytaniu jego tekstu taki czytelnik przynajmniej wie, dlaczego uważał, że modyfikowana żywność jest groźna dla zdrowia. I jest z siebie zadowolony.
O MON810 pisał na S24 Bromek E. (który się na tym zna).
DODANE:
- Independent: Europe's secret plan to boost GM crop production
- Reuters: EU agency says French GMO maize ban unjustified
czwartek, 30 października 2008, 23:09
czy można być triumwirem solo?
Odkryłem dziś blog Pawła Piskorskiego, to nie jest duże odkrycie, wręcz przeciwnie. Ale może warto przeczytać np. "O wyrzucaniu Dorna i Piskorskiego słów kilka", w końcu nikt tak ładnie nie opisze wyrzucania Piskorskiego z Platformy, jak on sam. Można przeczytać, można nie czytać, tak czy owak w dalszej części skupię się nad wyimkiem ze wspomnianej notki.
Piskorski jest po historii (na UW), choć nie nazwę go przez to historykiem, to jednak tyle mi wystarczy, by jego dygresje historyczne traktować w miarę serio. Więc gdy Piskorski pisze: "Rokita często odwoływał się do historii dwóch rzymskich triumwiratów, gdzie kolejni ich uczestnicy mordowali swoich dotychczasowych sojuszników i przyjaciół z wielką zapamiętałością. Sądząc jednak po jego stanie ducha wówczas, kiedy się do tego odwoływał sądził, że to on będzie tym zwycięskim triumwirem", to zaczynam się całkiem poważnie zastanawiać, czy można być triumwirem w pojedynkę. Trium-wirat to przecież (rządy) trzech mężów, więc na chłopski rozum nie można. Zgodnie z etymologią pojedynczy trójmąż jest bez sensu, zresztą (jak właśnie sprawdziłem w Guglu) nawet nie ma takiego wyrazu. To znaczy teraz już jest.
Niestety chłopski rozum dobry jest tylko do zajęć chłopskich. Darmowa encyklopedia WIEM objaśnia, że triumwir – w antycznym Rzymie – członek triumwiratu. Doprecyzowałbym, że jeden z trzech członków triumwiratu, choć nadal wydaje mi się to bez sensu. Poddaję się dopiero gdy triumvir w Guglu wyrzuca 160 tys. znalezisk. Nie, nie będę twierdził, że starożytni Rzymianie nigdy nie używali określenia triumvir, naprawdę się poddaję.
Piskorski jest po historii (na UW), choć nie nazwę go przez to historykiem, to jednak tyle mi wystarczy, by jego dygresje historyczne traktować w miarę serio. Więc gdy Piskorski pisze: "Rokita często odwoływał się do historii dwóch rzymskich triumwiratów, gdzie kolejni ich uczestnicy mordowali swoich dotychczasowych sojuszników i przyjaciół z wielką zapamiętałością. Sądząc jednak po jego stanie ducha wówczas, kiedy się do tego odwoływał sądził, że to on będzie tym zwycięskim triumwirem", to zaczynam się całkiem poważnie zastanawiać, czy można być triumwirem w pojedynkę. Trium-wirat to przecież (rządy) trzech mężów, więc na chłopski rozum nie można. Zgodnie z etymologią pojedynczy trójmąż jest bez sensu, zresztą (jak właśnie sprawdziłem w Guglu) nawet nie ma takiego wyrazu. To znaczy teraz już jest.
Niestety chłopski rozum dobry jest tylko do zajęć chłopskich. Darmowa encyklopedia WIEM objaśnia, że triumwir – w antycznym Rzymie – członek triumwiratu. Doprecyzowałbym, że jeden z trzech członków triumwiratu, choć nadal wydaje mi się to bez sensu. Poddaję się dopiero gdy triumvir w Guglu wyrzuca 160 tys. znalezisk. Nie, nie będę twierdził, że starożytni Rzymianie nigdy nie używali określenia triumvir, naprawdę się poddaję.
niedziela, 26 października 2008, 15:05
zaraźliwe uczucia
Jak donosi Dziennik, Przez Tuska ludzie polubili też Pawlaka. Tekst w Dzienniku nie wyjaśnia, jaki jest mechanizm zaraźliwych uczuć, można się jedynie dowiedzieć, że "już dawno żadne badanie opinii publicznej nie pokazywało takiego poparcia dla Polskiego Stronictwa Ludowego. Na partię Waldemara Pawlaka chce głosować 9 procent społeczeństwa". Muszę niestety przypomnieć, że my Pawlaka już strasznie dawno polubiliśmy, bo przecież to właśnie Pan Waldek stanął ongiś na czele rządu ocalenia narodowego, a stanął jak prawdziwy… — mąż stanu!; stanął, gdy inni się wcale nie kwapili.
No cóż, nie tylko rosną nowe pokolenia, ale i ostatni niepodłączeni emeryci podłączają się w końcu do internetu – kto wie, a nuż ktoś jeszcze tego nie widział? Albo z rozrzewnieniem sobie przypomni: Kult i "Panie Waldku, Pan się nie boi (Lewy czerwcowy)"
Do płyty Kultu Poligono Industrial dołączone jest DVD ze starszymi teledyskami (możliwe, że było też wydanie bez DVD), jest tam także Lewy czerwcowy.
Jak już grzebałem w jutubie to wygrzebało mi się coś jeszcze, Kazik zaśpiewał kiedyś w Sopocie nieco inne piosenki niż miał zaśpiewać. Powoli przyzwyczajaliśmy się do wolności słowa.
DODANE: dopiero teraz przepuściłem tę notkę przez poprawiacz pisowni - powinno być Stronnictwa nie Stronictwa, ale to jest cytat z Dziennika.
No cóż, nie tylko rosną nowe pokolenia, ale i ostatni niepodłączeni emeryci podłączają się w końcu do internetu – kto wie, a nuż ktoś jeszcze tego nie widział? Albo z rozrzewnieniem sobie przypomni: Kult i "Panie Waldku, Pan się nie boi (Lewy czerwcowy)"
Do płyty Kultu Poligono Industrial dołączone jest DVD ze starszymi teledyskami (możliwe, że było też wydanie bez DVD), jest tam także Lewy czerwcowy.
Jak już grzebałem w jutubie to wygrzebało mi się coś jeszcze, Kazik zaśpiewał kiedyś w Sopocie nieco inne piosenki niż miał zaśpiewać. Powoli przyzwyczajaliśmy się do wolności słowa.
DODANE: dopiero teraz przepuściłem tę notkę przez poprawiacz pisowni - powinno być Stronnictwa nie Stronictwa, ale to jest cytat z Dziennika.
czwartek, 23 października 2008, 23:58
shipping news
Film ten dostał polski tytuł "Kroniki portowe" i pewnie nikt go przez to nie obejrzał. Oczywiście przesadzam, sam zresztą nie mam pomysłu na lepszy tytuł (ani powodu, by go wymyślać). Poniżej zajawka filmu (w oryginale) i na 1:04 słynny dialog o istocie dziennikarstwa (przetłumaczony chałupniczo, bo nie odnalazłem płytki z filmem):
Billy: Dobry dziennikarz dociera do sedna opowiadanej historii, umie odkryć, gdzie bije jej serce. Zacznij od nagłówków. Krótkich, uderzających, dramatycznych. Popatrz tam!
[wskazuje na czarne chmury na horyzoncie]
Billy: Wymyśl nagłówek.
Quoyle: Czarne chmury gromadzą się na horyzoncie?
Billy: Straszny huragan zagraża miasteczku.
Quoyle: A co będzie jeśli nie przyjdzie?
Billy: Miasteczko cudem uniknęło zagłady.
Billy: It's finding the center of your story, the beating heart of it, that's what makes a reporter. You have to start by making up some headlines. You know: short, punchy, dramatic headlines. Now, have a look, what do you see?
[Points at dark clouds at the horizon]
Billy: Tell me the headline.
Quoyle: Horizon Fills With Dark Clouds?
Billy: Imminent Storm Threatens Village.
Quoyle: But what if no storm comes?
Billy: Village Spared From Deadly Storm.
ps. zainspirowała mnie notka Mirnala: Gamoń, bo odmówił aktorce?
DODANE: jak widać film z 2001 wycisnął piętno na książce:
Kroniki portowe / Annie Proulx ; przeł. [z ang.] Paweł Kruk. - Wyd. 2 popr.
Poznań : Rebis , 2002. - 335, [1] s. : rys. ; 20 cm.
Tyt. oryg.: "The shipping news" 1993. Wyd. 1 pt.: Kronika portowa
ISBN: 83-7301-186-2
Billy: Dobry dziennikarz dociera do sedna opowiadanej historii, umie odkryć, gdzie bije jej serce. Zacznij od nagłówków. Krótkich, uderzających, dramatycznych. Popatrz tam!
[wskazuje na czarne chmury na horyzoncie]
Billy: Wymyśl nagłówek.
Quoyle: Czarne chmury gromadzą się na horyzoncie?
Billy: Straszny huragan zagraża miasteczku.
Quoyle: A co będzie jeśli nie przyjdzie?
Billy: Miasteczko cudem uniknęło zagłady.
Billy: It's finding the center of your story, the beating heart of it, that's what makes a reporter. You have to start by making up some headlines. You know: short, punchy, dramatic headlines. Now, have a look, what do you see?
[Points at dark clouds at the horizon]
Billy: Tell me the headline.
Quoyle: Horizon Fills With Dark Clouds?
Billy: Imminent Storm Threatens Village.
Quoyle: But what if no storm comes?
Billy: Village Spared From Deadly Storm.
ps. zainspirowała mnie notka Mirnala: Gamoń, bo odmówił aktorce?
DODANE: jak widać film z 2001 wycisnął piętno na książce:
Kroniki portowe / Annie Proulx ; przeł. [z ang.] Paweł Kruk. - Wyd. 2 popr.
Poznań : Rebis , 2002. - 335, [1] s. : rys. ; 20 cm.
Tyt. oryg.: "The shipping news" 1993. Wyd. 1 pt.: Kronika portowa
ISBN: 83-7301-186-2
Subskrybuj:
Komentarze (Atom)